VS stevent af op schuldencrisis

De Verenigde Staten staan op het punt om voor de 79ste keer het schuldenplafond te verhogen. Maar een akkoord daarover heeft wel wat voeten in de aarde. De Republikeinen, die een meerderheid hebben in het Huis van Afgevaardigden, stellen strengen eisen aan een verhoging. President Joe Biden onderhandelt daarom vandaag met de leiders van het Congres, onder wie de Republikeinse leider Kevin McCarthy.

Dat Biden in gesprek gaat met McCarthy noemt Amerika-correspondent Jan Postma bijzonder. 'Het is de eerste keer sinds februari dat zij elkaar direct spreken. Hiervoor ging alles via de media en kwamen ze niet bepaald dichterbij, terwijl de klok door tikte.' En die klok tikt snel door richting 1 juni, de dag waarop waarschijnlijk het schuldenplafond wordt bereikt. Dan is het geld op en kan de VS onder andere de rente niet meer betalen op de schulden en nieuwe schulden aangaan. Technisch betekent dat het faillissement van de Verenigde Staten.

VS-strateeg Philip Marey van Rabobank voorziet grote gevolgen mocht het zover komen. 'Op de geldmarkten stijgen de rentes enorm voor kortetermijnleningen aan de overheid. De overheid moet heel veel moeite doen om geld uit te lenen voor één maand, want dat is precies rond de deadline. Beleggers zijn daardoor bang dat ze hun geld niet terugkrijgen. Dus op de geldmarkten zie je de onrust al.'

House of Cards

Postma vergelijkt de onderhandelingen over het schuldenplafond met de Netflix-serie House of Cards. 'Dit is een politiek pokerspel waarin beide kanten elkaar de schuld proberen te geven en de druk bij de ander willen neerleggen. McCarthy heeft dat al gedaan door een plan door het Huis te loodsen dat alleen de steun kreeg van de Republikeinen.'

In dat plan wordt het schuldenplafond wel verhoogd, maar staan daar grote bezuinigingen tegenover. Met name wordt er dan gekort op plannen waar de Democraten en Biden zich op willen profileren. Zo zal het plan moeten worden teruggedraaid om tot 20.000 dollar aan studieschulden van oud-studenten kwijt te schelden. Ook willen de Republikeinen het budget van de Amerikaanse Belastingdienst verlagen.

Lees ook | Yellen: 'Doorbraak schuldenplafond moet komen, anders is 1 juni het geld op'

Ook zijn de Republikeinen erop uit om de Inflation Reduction Act te marginaliseren. De conservatieve partij wil vooral korten op de energiesubsidies en de energiecompensatie voor huishoudens. 'Het is een echt Republikeins plan waar de Democraten niets mee te maken willen hebben', zegt Postma.

Biden liet al eerder weten niet met de plannen van de Republikeinen mee te willen gaan. 'Hij zegt dat het helemaal niet gaat om bezuinigingen en de andere plannen, maar dat het gaat om het schuldenplafond.'

Marey ziet ook nog de mogelijkheid van uitstel van executie. 'Als er te weinig tijd is om te onderhandelen, dan kunnen ze het schuldenplafond ook tijdelijk opheffen voor een aantal maanden, tot bijvoorbeeld september. Dan heeft men nog enkele maanden om te onderhandelen.

Het plan van de Republikeinen heeft dan wel doorgang gevonden in het Huis, maar in de Senaat lijken de bezuinigingen geen akkoord te krijgen. 'Geen enkele Democraat gaat hier voor stemmen, daar hebben de Democraten een meerderheid. Dus moet er nu worden onderhandeld.' Postma verwacht echter niet dat de onderhandelingen vlot zullen verlopen. 'Waarschijnlijk horen we pas vlak voor de deadline dat ze eruit gaan komen.'