
28-1-2025
Tech
Chinese AI-uitdager DeepSeek zorgt voor schokgolf in Silicon Valley en op Wall Street.
Grote paniek op aandelenbeurzen wereldwijd vanwege DeepSeek. Dat is een AI-model van Chinese makelij. En dan nog wel eentje die net zo goed lijkt te werken als de beste taalmodellen uit de Verenigde Staten, zoals ChatGPT en Gemini van Google. Waarom is er paniek en hoe betrouwbaar is DeepSeek?
Vragen en antwoorden.
1. Wat is DeepSeek?
Het is een AI-chatbot die vergelijkbaar is met wat ChatGPT doet. De bot geeft antwoorden op je vragen op basis van kunstmatige intelligentie.
2. Hoe goed is DeepSeek?
Het onderliggende AI-model, de motor onder de motorkap, zou voor sommige taken kunnen concurreren met ChatGPT en Meta's laatste modellen. En dat werkt kennelijk zo goed dat de app van DeepSeek nu de meest gedownloade gratis app is, waar je voor andere AI-apps vaak moet betalen.
3. Wie zit er achter DeepSeek?
DeepSeek is het bedrijf van de Chinese jonge hedgefondsmanager Liang Wenfen. Hij studeerde informatica en data-engineering en houdt zich al jaren bezig met artificiele intelligentie en machine learning. In 2023 richtte hij DeepSeek op. "Chinese bedrijven zijn normaliter volgers en geen innovators. Maar nu is het anders", zei hij in de zomer van 2024 in een interview met The China Academy.
"China moet niet blijven meeliften op de schouders van anderen, maar zelf onderzoek doen. We moeten winst niet boven innovatie stellen", aldus Wenfen die pleit voor open source software zoals ook het model van DeepSeek open source is. Iedereen heeft toegang tot de broncode.
4. AI ontwikkelen is peperduur, toch?
In China blijkbaar niet. De training van een van de laatste modellen zou 5,6 miljoen dollar (5,4 miljoen euro) hebben gekost. Dat is een schijntje ten opzichte van 100 miljoen tot 1 miljard dollar die het trainen van Anthropic, een AI-model van Amazon, gekost zou hebben.
Wat heeft meegeholpen is dat DeepSeek met goedkopere chips is getraind. Andere AI-programma's draaien op de meest geavanceerde chips, maar daar beschikt China niet over vanwege vanwege exportrestricties.
5. China staat bekend om censuur. Hoe zit dat voor DeepSeek?
Als je vragen stelt die in China taboe zijn, dan krijg je in eerste instantie geen antwoord. Op de vraag wat de voornaamste kritiek is op de Chinese president Xi Jinping, krijg je geen of een ontwijkend antwoord.
Maar als je doorvraagt dan geeft DeepSeek wel een antwoord. Zo komt er een heel, feitelijk correct, verhaal als je vraagt naar protesten op het Tianmen-plein in Peking, of de Culturele Revolutie. Maar al snel verdwijnt die tekst weer en stelt DeepSeek voor het over wat anders te hebben.
6. Waar komt de paniek in de VS vandaan?
Beurzen wereldwijd gingen onderuit gisteren. Dat zit hem in het feit dat China met minder geavanceerde chips een vergelijkbaar AI-model heeft kunnen bouwen. "Een Spoetnik-moment", twitterde internetpioneer en Netscape-oprichter Marc Andreessen gisteren. Hij verwees daarmee naar de eerste satelliet in de ruimte, van Rusland. Dat moment schudde de VS wakker in de strijd om de ruimte.
We weten dat de Amerikaanse sancties China dwarszitten. In januari zou Liang, de Chinese premier, hebben gezegd dat Chinese bedrijven op achterstand staan en dat de export van geavanceerde chips een bottleneck waren.
7. Hoe reageren beleggers?
DeepSeek stelt beleggers voor een dilemma. Want hoeveel zijn de Nvidia en ASML's van de wereld nog waard, als ze niet zo nodig zijn als werd gedacht? De Chinese chatbot lijkt te bewijzen dat het ook zonder de dure chips van Nvidia uit de machines van ASML kan.
De koers van Nvidia, de Amerikaanse maker van chips voor onder meer AI, daalde gisteren op Wall Street met bijna 17 procent. De afgelopen jaren was de koers van Nvidia juist hard omhoog gegaan. De beurswaarde was gestegen tot zo'n 3,5 biljoen dollar, daar ging bijna 600 miljard dollar vanaf.
In Amsterdam viel de schade wel mee. ASML en Besi verloren 7 procent, ASMI ging 12 procent achteruit. Het is nog te vroeg om te zeggen dat die koersdalingen terecht zijn of niet, zegt RTL Z-beurscommentator Durk Veenstra. "Misschien is dit inderdaad een Spoetnik-moment, dat leidde toen juist tot enorme krachtsinspanning en investeringen."
De komst van DeepSeek kan ook positief uitpakken. Bijvoorbeeld voor de EU, nu de voorsprong van de VS iets kleiner blijkt dan gedacht.
Vanochtend schommelen de koersen van ASML, ASMI en Besi. Om 10.20 uur staat de koers van ASML 0,3 procent hoger. Slechter gaat het met ASMI, dat zo'n 1 procent daalt. Besi staat 0,6 procent in het rood.